ONBEWUST
CULTUREEL BEPAALD
Het is erg belangrijk om er altijd van uit te
gaan dat het hier om onbewuste processen gaat. Culturele verschillen bestaan zelden
vanwege onwil, zo goed als altijd vanwege cultureel bepaalde socialisatie.
In simpele
woorden wil dat zeggen:
mensen hebben altijd goede bedoelingen.
Maar wat nou het ‘goede’ is, is dus cultureel bepaald!
Dat zorgt er
voor dat, als mensen met verschillende culturele achtergronden elkaar ontmoeten,
dat ze al gauw tegenstrijdige gevoelens kunnen krijgen over het gedrag van die ander.
De ene heeft zelf geleerd dat een bepaalde manier van denken en spreken en
reageren ‘goed’ is. Maar die ander heeft hele andere dingen geleerd over wat ‘goed’
is. Vandaar dat waardeoordelen als goed en slecht, deugdelijk en ondeugdelijk,
ons denken binnenkruipen als wij mensen ontmoeten die zich ‘duidelijk’ ‘niet
goed’ gedragen.
Is goed en
slecht dan volledig relatief? In de woorden van Paulus: “Volstrekt niet!” Het
heeft geen uitleg nodig dat er veel normen en waarden universeel zijn. Maar
laten wij het nu eens houden bij een alledaagse situatie. We blijven kijken
naar het voorbeeld over de klant die zijn korting mist.
De
Nederlandse klant denkt onbewust: ‘het is vanzelfsprekend en goed dat men een
misverstand onder ogen durft te zien. Het is vanzelfsprekend en goed dat ik
mijn verhaal kan halen. Het gaat om eerlijk zijn. En zo zal die medewerker de
situatie ook vast wel onbewust zien!’
De
Indonesische medewerker denkt onbewust: ‘het is vanzelfsprekend en goed dat ik
de klant niet teveel meetrek in dit misverstand, want het gaat om harmonie. Het
is vanzelfsprekend en goed dat deze klant mijn fout niet zal blootleggen, want
hij zelf zal begrijpen dat we mild met elkaar om moeten gaan. En zo zal die
klant de situatie ook vast wel onbewust zien!’
Je ziet dat
er één opvatting is die de situatie nog ingewikkelder maakt: ‘en zo zal die ander
de situatie ook vast wel onbewust zien!’ Daar gaan we maar van uit…
Als wij culturele verschillen willen
overbruggen, dan doen we dat altijd op onze eigen manier, altijd op een manier
die cultureel bepaald is.
Wij kunnen
met alle goede initiatieven van de wereld cultuurverschillen bestrijden. De
motieven zullen vast altijd wel goed zijn. Maar de benadering van het probleem
is altijd cultureel bepaald.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten
VOOR DEGENEN DIE MIJ KENNEN: LIEVER GEEN VOLLE NAMEN NOEMEN IN JE REACTIE. GEBRUIK BV. VOORLETTERS.